مقایسه فرایندهای واژه سازی در گونه علمی و گونه محاوره زبان فارسی

این پژوهش به بررسی و مقایسه فرایندهای واژه سازی رایج در دو گونه علمی و محاوره ای زبان فارسی اختصاص دارد. برای مقایسه این فرایندها در دو گونه مزبور ابتدا تعداد 1080 واژه به عنوان نمونه از بین واژه های گونه های مورد مطالعه، از منابع مربوطه استخراج می شود که سهم هر کدام 540 واژه می باشد. برای استخراج واژه های گونه علمی از فهرست واژگان کتاب های علمی در سه حوزه مختلف علوم انسانی، علوم تجربی و علوم ریاضی و فنی مهندسی و همچنین برای استخراج واژه های گونه محاوره ای از فرهنگ 8 جلدی انوری استفاده می شود. سپس با بررسی و مشخص کردن فرایندهای ساخت هر کدام از این واژه ها، در قدم اول فرایندهای واژه سازی غالب در دو گونه و همچنین میزان کاربرد آنها مشخص می گردد. پس از مشخص کردن این فرایندها و میزان کاربرد آنها در گونه های مورد مطالعه، فرایندهایی را که هم در گونه علمی و هم در گونه محاوره ای واژه به دست داده بودند بررسی می کنیم تا مشخص کنیم آیا این فرایندها عملکرد یکسانی در دو گونه دارند یا خیر. برای این منظور و در راستای بررسی معناشناختی این فرایندها، در ادامه مدل معنایی اسکلت ـ بدنه لیبر (2004) را به نقل از رفیعی (1387) به همراه نارسایی های آن معرفی می کنیم. در پایان و در فصل چهارم رساله سعی می کنیم با بررسی و تحلیل داده های مربوط به دو گونه مزبور در پی پاسخگویی به سوالات تحقیق برآییم. در همین راستا با بررسی این داده ها مشخص شد که مجموعاً 6 فرایند در این دو گونه واژه سازی کرده اند؛ به این صورت که سه فرایند اشتقاق، ترکیب و ترکیب و اشتقاق در گونه علمی و فرایندهای ترکیب، اشتقاق، ترکیب و اشتقاق، تکرار، ترخیم و کوتاه سازی در گونه محاوره ای واژه به دست داده اند. پس از مشخص کردن این فرایندها و میزان کاربرد آنها در دو گونه، فرایندهایی را که هم در گونه علمی و هم در گونه محاوره ای واژه به دست داده بودند بررسی کردیم تا مشخص کنیم آیا آین فرایندها در دو گونه مورد بررسی تفاوت هایی باهم دارند یا خیر. برای این منظور فرایندهای واژه سازی ترکیب، اشتقاق و ترکیب و اشتقاق که در هر دو گونه فعالیت داشتند به طور مجزا و از جنبه های مختلفی مورد بررسی قرار گرفتند و مشخص شد که این فرایندها، علی رغم وجود برخی شباهت ها، در حوزه های مختلفی باهم تفاوت هایی در دو گونه دارند همچون بسامد واژه های مشتق، مرکب و مشتق مرکب در دو گونه، نوع و میزان کاربرد وندهای به کار رفته در ساخت واژه های مشتق و مشتق مرکب در دو گونه، مقولات نحوی واژه های حاصل از عملکرد این فرایندها در دو گونه، نوع و میزان کاربرد الگوهای به کار رفته در ساخت واژه های مرکب و مشتق مرکب و بالاخره اسکلت معنایی واژه های حاصل از عملکرد این فرایندها.